دیجیتال مارکتینگ و آنچه در سال ۱۳۹۸ باید بدانید + اینفوگرافیک

دیجیتال مارکتینگ Digital Marketing یا بازاریابی دیجیتال یا بازاریابی الکترونیک به نوعی از بازاریابی گفته می‌شود که با استفاده از ابزارهای الکترونیکی همانند کامپیوتر ، موبایل ، کنسول بازی و … منتشر شده و در بسترهای الکترونیکی متنوعی اینترنت همانند وب‌سایت ، پست الکترونیک و شبکه‌های اجتماعی عملیاتی می‌شوند.

در سال ۱۳۹۸ حجم زیادی از بودجه شرکت‌ها برای تبلیغات صرف دیجیتال مارکتینگ خواهد شد، علت هم کاملا مشخص است:
اول اینکه میزان هزینه به ازای نمایش در فضای دیجیتال بسیار کمتر از فضای آفلاین مانند تبلیغات محیطی و چاپی و تلویزیونی است.
دوم اینکه هر نوع فعالیت در فضای دیجیتال قابل اندازه‌گیری به وسیله شاخص‌های متفاوت یا اصطلاحا KPIs است.

اگر علاقه‌مند هستید که بدانید ترند دیجیتال مارکتینگ در سال ۱۳۹۸ به کدام سمت می‌رود می‌توانید نتایج نظرسنجی انجام شده را در مقاله “بازاریابی در اینستاگرام مهمترین برنامه بازاریابی کسب و کارها در سال ۱۳۹۸” مطالعه کنید.

تاریخچه دیجیتال مارکتینگ

نمی‌توان تاریخ دیجیتال مارکتینگ را به طور کامل از تاریخ تکنولوژی کامپیوتر تفکیک کرد. یکی از مهم‌ترین اتفاقات و تحولات مؤثر بر دیجیتال مارکتینگ، ابداع ایمیل بود که توسط ری تاملینسون و در سال ۱۹۷۱ اتفاق افتاد. البته مهم‌ترین اتفاق و نقطه شروع جدی تلاش‌های دیجیتال مارکتینگ مربوط به دهه ۱۹۹۰ می‌شود که اولین موتورهای جستجوی وب که قابلیت ایندکس کردن سایت‌های FTP را داشتند، به وجود آمدند.

دیجیتال مارکتینگ در ایران نیز با ایمیل مارکتینگ آغاز شد و بسیاری در ابتدا با ثبت ایمیل آدرس خود در سرویس‌های مختلف علاقه‌مندی خود را به دریافت خبرنامه‌ها اعلام کردند.

فراگیر شدن دیجیتال مارکتینگ

اولین کمپین تبلیغات کلیکی (بنرهای قابل کلیک) در سال ۱۹۹۴ و برای AT&T اجرا شد. نکته جالب در این کمپین دیجیتال مارکتینگ این بود که ۴۴ درصد افرادی که بنر را مشاهده کردند روی آن کلیک کردند. پس از سال ۲۰۰۰ با رواج بیشتر اینترنت و قدرت گرفتن موتور جستجوی گوگل و انقلاب تلفن‌های همراه هوشمند، تبلیغات دیجیتال و بازاریابی دیجیتال بیشتر مورد توجه واقع شد و امروز به یک ضرورت در موفقیت کسب‌وکارها تبدیل شده است.

برای دریافت آمار و اطلاعات در مورد دیجیتال مارکتینگ در ایران پیشنهاد می‌کنیم مقاله “ترند دیجیتال مارکتینگ در ایران در سال ۱۳۹۷” را مطالعه کنید.

در حال حاضر اکثر شرکت‌ها در برنامه‌های بازاریابی خود پلن جداگانه‌ای را برای فعالیت‌های دیجیتال مارکتینگ خود در نظر می‌گیرند. در ایران نیز این روند با توجه به وضعیت اقتصادی رخ داده شدت بیشتری گرفته است. این درحالی است که بودجه اختصاص یافته برای تبلیغات آفلاین و تبلیغات محیطی به نسبت سال گذشته کاهش یافته است.

در حال حاضر دیجیتال مارکتینگ در ایران به عنوان یک ترند رو به رشد در حال گسترش است به نحوی که علاوه بر شرکت‌ها و کسب‌و‌کارها، آژانس‌های تبلیغاتی که تا پیش‌از این به رسانه‌داری و تبلیغات در رسانه‌های عمومی مانند رادیو و تلویزیون فعالیت می‌کردند در حال ورود به این حوزه تخصصی هستند.

مفاهیم اصلی دیجیتال مارکتینگ

در این مقاله با مفاهیم اصلی در حوزه دیجیتال مارکتینگ آشنا خواهیم شد و سپس در ادامه با استفاده از یک اینفوگرافیک دیجیتال مارکتینگ به معرفی ابزارهای دیجیتال مارکتینگ از ابتدا تا انتها می‌پردازیم و با آمار مربوط به حوزه دیجیتال مارکتینگ در ایران و جهان بیشتر آشنا خواهیم شد.

فراموش نکنید که برخلاف حوزه تبلیغات آفلاین که ایده و خلاقیت در کانسپت و اجرای گرافیکی و هنری مهمترین عامل موفقیت برای یک کمپین تبلیغاتی محسوب می‌شود در حوزه بازاریابی و تبلیغات دیجیتال همانطور که از نامش هم مشخص است داشتن داشتن تخصصی در زمینه اتمسفر دیجیتال و ارتباط برقرار کردن آن با تبلیغات و بازاریابی عامل حیاتی و موفقیت است؛ چیزی که به آن کمتر توجه می‌شود و گاهی فضای دیجیتال با بیلبورد و تبلیغات تلویزیونی اشتباه گرفته می‌شود.

اگر می‌خواهید بدانید که چه خدمات و فعالیت‌های در حوزه دیجیتال مارکتینگ هستند، باید ابتدا آنها را دسته بندی کنید:

۱- تبلیغات دیجیتال

تبلیغات بنری کلیکی و ثابت Display Advertising

تبلیغات بنری یا به صورت پرداخت اجاره برای یک مدت مشخص انجام می‌شد که در سایت های پربازدید خبری این روش بیشتر رواج دارد یا به صورت پرداخت به ازای کلیک یا اصطلاحا CPC در برخی از وب سایت ها و نرم‌افزارهای موبایل نیز انجام می‌شود.

شبکه نمایش گوگل بزرگترین رسانه جهانی برای نمایش تبلیغات بنری است. امکان نمایش تبلیغات بنری گوگل ادز در وبسایت‌های فارسی وجود ندارد و بنرهای تبلیغاتی در وبسایت‌های ایرانی یا در اختیار خود سایت هستند و یا از سوی شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات تبلیغات دیجیتال مثل صباویژن و ادنگاه مدیریت می‌شوند.

تبلیغات همسان یا تبلیغات نیتیو Native Ads

اینفلوئنسرها می توانند به شرکت ها برای معرفی و اطلاعرسانی در مورد محصولات و خدمات کمک کنند اما اشتباهات رایج در برگزاری کمپین اینفلوئنسر مارکتینگ باعث می‌شود که میزان اثرگذاری این کمپین دیجیتال مارکتینگ پایین بیاید.

برای برگزاری و مدیریت کمپین اینفلوئنسر مارکتینگ خود می‌توانید از پلتفرم اینفلوئنسر مارکتینگ باکس ادز استفاده کنید.

تبلیغات شبکه اجتماعی

تبلیغات در شبکه های اجتماعی یکی از ترندهایی است که با توجه به موفقیت بستر شبکه های اجتماعی در ذهن مخاطبان اثرگذاری بسیار بالایی دارد. تبلیغات در اینستاگرام و تبلیغات در تلگرام با توجه به موفقیت این دو شبکه اجتماعی در ایران بسیار پر رونق است.

تبلیغات در اینستاگرام به صورت نیتیو از طریق فیسبوک در ایران قابل استفاده نیست، به همین دلیل تبلیغات از طریق پست گذاشتن در صفحات پربازدید انجام می‌پذیرد.

تبلیغات در تلگرام به شکل سیستماتیک امکان پذیر نیست، در اصل بستری برای اینکار فراهم نیست، از همین رو برای تبلیغات در تلگرام نیاز به تبلیغ در صفحات به شکل جداگانه و هماهنگی با هریک دارد. ابزارهای متفاوتی در ایران در حال توسعه هستند که این خدمات را ارائه می‌دهند اما همچنان استفاده از آژانس‌های تبلیغاتی برای این نوع از تبلیغات بیشتر پیشنهاد می‌شود.

شرکت دیجیتال مارکتینگ لاوان در حوزه بازاریابی شبکه اجتماعی و تولید محتوا فعالیت می‌کند.

۳- بازاریابی موتور جستجو SEM

بازاریابی موتور جستجو Search Engine Marketing شامل اقدامات افزایش ترافیک ارگانیک و فعالیت‌های مربوط به سئو و همچنین تبلیغات در موتورهای جستجو می‌شود که معروفترین آن‌ها خدمات گوگل ادز است.

در اینجا به شکل خلاصه نگاهی می‌کنیم به سئو و گوگل ادز در حوزه بازاریابی موتورهای جستجو:

بهینه سازی موتور جستجو SEO

اقدامات سئو یا بهینه سازی موتور جستجو در راستای افزایش رتبه نمایش وب‌سایت در نتایج موتورهای جستجو هستند. شرکت‌ها با تولید محتوا، بهینه سازی موتور جستجو برای محتوا و ارتقاء ویژگی‌های فنی سایت خود موقعیت خود را در نتایج موتور جستجو بهینه‌سازی می‌کنند یا اصطلاحا SERP ارتقا می‌دهند و در نتیجه ترافیک ارگانیک بیشتری جذب کنند.

مخاطبان به نتایج جستجویی که به شکل ارگانیک در گوگل نمایش داده می‌شود اعتماد بالاتری دارند در نتیجه اثرگذاری آن بالاتر است. تکنیک‌های سئو به دو دسته درون صفحه یا Onpage SEOو بیرون از صفحه یا Offpage SEO تقسیم می‌شوند.

اگر می‌خواهید اطلاعات کامل‌تری در مورد سئو داشته باشید حتما مقاله ” سئو مارکتینگ یا بهینه سازی موتور جستجو در سال ۲۰۱۹ به کدام سمت می رود؟ ” را مطالعه کنید.

تبلیغات گوگل ادز Google Ads

تبلیغات گوگل ، تبلیغات مربوط به شرکت با جستجوی کلمات کلیدی که توسط خود شرکت مشخص شده در نتایج جستجوی کاربران نمایش می‌دهد. مزیت این روش به بهینه سازی موتور جستجو این است که نتایج آن در افزایش ترافیک سایت زودتر نمایان می‌شود، اما هزینه‌های آن بالاتر و نتایج آن موقت است.

با استفاده از گوگل ادوردز شما می‌تواند با صرف هزینه به ازای هر کلیک در صفحه اول گوگل نام یا اطلاعات شرکت خود را قرار دهید.

برای آشنایی بیشتر با نحوه کار سرویس تبلیغاتی گوگل یا گوگل ادوردز مقاله “سیستم مزایده گوگل ادوردز چگونه کار می‌کند؟” را مطالعه کنید.

۴- بازاریابی محتوا Content Marketing

مهمترین حوزه در دیجیتال مارکتینگ بازاریابی محتوا است. این دسته از خدمات دیجیتال مارکتینگ شامل تولید محتوا برای شبکه‌های اجتماعی (شامل عکس، ویدئو و متن) و همچنین تولید محتوای بلاگ و یا انواع کتاب‌های الکترونیکی و مواردی از این دست برای شرکت‌ها می‌شود. انواع محتوا در این حوزه شامل مقاله، متن، اینفوگرافیک، ویدئو، موشن گرافیک، استاپ موشن و … است.

امروزه شرکت‌ها به علت حضور در شبکه‌های اجتماعی و نیاز به حضور در صفحات اول گوگل و همچنین برای گسترش ارتباطات خود با کاربران بیش از پیش به بازاریابی محتوا نیازمند هستند. تولید محتوا مناسب با نیاز مخاطب و کسب‌و‌کار از اولویت‌هایی است که در اکثر موافق فراموش می‌شود.

در اصل شرکت‌ها تولید محتوا را با توجه به نیاز خود انجام می‌دهند، این در حالی است که مخاطب قرار نیست به دنبال نیاز خود می‌گردد نه محتوای تولید شده توسط کسب و کار! در حوزه طراحی گرافیکی و محتوای تصویری نیز این موضوع باید مورد توجه شرکت ها قرار بگیرد.

۵- ایمیل مارکتینگ و اتوماسیون بازاریابی Email Marketing

ایمیل مارکتینگ یا پلتفرم های اتوماسیون بازاریابی Marketing Automation یکی از بهترین ابزارهای دیجیتال مارکتینگ برای حفظ ارتباط با مشتریان و اطلاع‌رسانی رویدادهای مختلف به آن‌هاست.

هرچند به نظر می‌رسد نسل ایمیل مارکتینگ در حال انقراض است اما استفاده از ایمیل مارکتینگ در کسب‌وکارهای B2B و همچنین فروشگاه‌های اینترنتی برای اطلاع‌رسانی به مخاطبان و ایجاد سرنخ بسیار حیاتی است. ایمیل مارکتینگ بالاترین میزان نرخ بازگشت سرمایه را نسبت به دیگر کانال‌های ارتباط در فضای دیجیتال مارکتینگ دارد.

۶- ویدئو مارکتینگ Video Marketing

ویدئو مارکتینگ از مهمترین ترندهای تولید محتوای دیجیتال هستند که در حوزه بازاریابی به آن بسیار توجه می‌شود. کمپین‌های گوریلا مارکتینگ اکثرا با استفاده از این ابزار دیجیتال اصطلاحا وایرال می‌شوند و مخاطبان را درگیر نام برند می‌کنند. پلتفرم هایی همچون نتفلیکس Netflix و هولو Hulu در حال رشد بسیار سریعی هستند و فضای تولید محتوای ویدئویی را کاملا تغییر داده اند.

یوتیوب مهمترین پلتفرم ویدئو مارکتینگ در دنیا است. روزانه بیش از ۵ میلیارد ویدئو توسط کاربران مشاهده می‌شود. یک‌سوم کاربران اینترنت کاربر یوتیوب هستند که این عدد بیش از یک و نیم میلیارد کاربر است.

ویدئوهای عمودی ترند جدیدی در حوزه بازاریابی ویدئو هستند که با راه اندازی تلویزیون اینترنتی اینستاگرام IGTV به شدت در حال رشد است. البته به تازگی اینستاگرام اعلام کرده است که در حال تغییر ساختار است تا ویدئوهای IGTV به شکل افقی نیز قابل مشاهده باشند.

۷- چت بات Chatbot

۸- جستجوی صوتی

جستجوی صوتی امکانی است که جدیدا به حوزه دیجیتال مارکتینگ اضافه شده است. نزدیک به ۵۰ میلیون دستگاه جستجوی صوتی مانند گوگل هومز و آمازون و دیگران خریداری شده است. مشکل جستجوی صوتی درحال حاضر عدم پشتیبانی از زبان فارسی است، در بسیاری از کشورهای پیشرفته کاربران بخش بزرگی از جستجوی خود را از طریق این نوع دستگاه‌ها و به شکل صوتی جستجو می‌کنند.

در یک نظرسنجی انجام شده، مقایسه ای صورت گرفت که نشان می‌دهد مخاطب هر سن چه نوع استفاده ای از جستجوی صوتی می‌کند. نوجوانان و جوانان به ترتیب برای تماس گرفتن، مسیریابی و انجام تکالیف از جستجوی صوتی استفاده می‌کنند؛ این در حالی است که بزرگسالان به ترتیب برای مسیریابی، نوشتن یک پیام و تماس با دیگران از آن استفاده می‌کنند.

۹- هوش مصنوعی

هوش مصنوعی از جمله ترندهایی است که به صاحبان کسب و کارها در سرعت بخشیدن برای رسیدن به اهداف بازاریابی کمک می‌کنند. از جمله ابزارهای هوش مصنوعی در حوزه دیجیتال مارکتینگ می‌توان به چت بات ها و بهینه‌سازها و تحلیلگر داده‌ها اشاره کرد.

متاسفانه این حوزه از دیجیتال مارکتینگ در ایران مورد توجه و توسعه قرار نگرفته است و در این بخش فقر ابزار و دانش به شدت احساس می‌شود.

چالش‌های دیجیتال مارکتینگ

در دنیای امروز دیگر مردم وقتشان رو کمتر با خواندن روزنامه و دیدن تبلیغات تلویزیون سپری می‌کنند، بخش زیادی از زمان مشتریان شما پای کامپیوتر یا موبایل می‌گذرد که به آن‌ها رسانه‌های دیجیتال می‌گویند. اگر می‌خواهید ارتباط مؤثرتری با مخاطبینتان داشته باشید حضور قوی شما در دنیای دیجیتال ضروری است. واقعیت این است که مردم بیشتر نظر کسی را می‌پذیرند که خودش پیش از آن‌ها مشتری شما بوده و نه تعریف و تمجیدهای یک کمپانی را از کالای خودش؛ پس باید این تجربه را برای ایشان یادآوری کنید.

– تنوع رسانه‌های آنلاین

تنوع رسانه‌های آنلاین باعث می‌شود تا صاحبان برند برای برنامه‌ریزی و فعالیت در هر رسانه با مشکل روبرو بشوند؛ ده‌ها شبکه اجتماعی،سرویس‌های ایمیل مارکتینگ و وب‌سایت‌های پربازدید تنها بخشی از رسانه‌های آنلاین هستند.

– نبود دانش کافی

متاسفانه در حال حاضر اکثز شرکت‌ها و آژانس‌های آفلاین و دیجیتال بدون در نظر گرفتن اینکه دیجیتال مارکتینگ نیاز به دانش تخصصی دارد وارد این حوزه می‌شوند و همان خدماتی که قبل از این در فضای تبلیغات آفلاین ارائه می‌دادند را با برچسب دیجیتال در اختیار مشتری قرار می‌دهند.

– هزینه پایین

هزینه پایین و باور اشتباه به عدم نیاز به تخصص در رسانه‌های آنلاین در مقایسه با سایر رسانه‌ها است که باعث می‌شود تعداد زیادی از برندها با رویکردهای حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای برای تبلیغ به این فضا هجوم بیاورند و این خودش سبب تشدید رقابت می‌شود.

انفجار اطلاعات

انفجار این‌همه اطلاعات در رسانه‌های آنلاین باعث می‌شود مخاطب شما با حجم زیادی از تبلیغات روبرو بشود. بسیاری از این افراد با واقعیت آن کالا یا خدمت زیاد آشنایی نداشته و سبب کم شدن اعتماد مصرف‌کننده نسبت به همه تبلیغات در فضای مجازی می‌شود.

آمارهای جالب درباره دیجیتال مارکتینگ

• طراحی سایت 
  وب‌سایت هویت برند شما در فضای آنلاین است؛ ساختن سایت با طراحی و کاربری مناسب برای کاربران، مرحله اول از موفقیت دیجیتال مارکتینگ است.
• طراحی ریسپانسیو Responsive Design
  ۶۷ درصد کاربران وب‌سایت، علاقۀ بیشتری به سفارش در سایت‌های دارند که سازگار با موبایل هستند.
• لندینگ پیج Landing Page
  استفاده از ویدئو در صفحات فرود، نرخ تبدیل را ۸۶% افزایش می‌دهد.
• تجارت الکترونیک E Commerce
  تجارت الکترونیک در ایران رشد سالانه ۶۰ درصدی را تجربه می‌کند. حجم این تجارت در سال ۹۷ به بیش از ۱۶۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.
• نرم‌افزار موبایل Mobile App
  در سال ۲۰۱۷ برنامه‌های موبایلی بیش از ۱۹۷ میلیارد بار دانلود شده‌اند.
• برنامه‌های پیام‌رسان Messaging Apps
  بیش از ۴۰ میلیون نفر در ایران از پیام‌رسان‌ها استفاده می‌کنند.

در صورتی که علاقه‌مند هستید اطلاعات بیشتری در مورد خدمات دیجیتال مارکتینگ بدانید بهتر است مقاله ” خدمات دیجیتال مارکتینگ در ایران شامل چه مواردی است؟ ” را مطالعه کنید.

اینفوگرافیک دیجیتال مارکتینگ از ابتدا تا انتها با همکاری آژانس مارکتینگ لاوان تهیه و به روز شده است:

آمارهای تبلیغات آنلاین Online Advertising

تبلیغات آنلاین یا تبلیغات دیجیتال که با تبلیغات اینترنتی نیز معرفی می‌شود، به تبلیغاتی گفته می‌شود که از طریق ابزارهای و پلتفرم‌های اینترنتی به مخاطبین دسترسی دارند.

تبلیغات دیجیتال ۵۱٫۵ درصد از حجم تبلیغات در آمریکا را تشکیل می‌دهد که این آمار نشان دهنده میزان اثرگذاری تبلیغات دیجیتال در فضای کل تبلیغات است.

• تبلیغات موبایلی Mobile Ads
  در سال ۲۰۱۸ در آمریکا بیش از ۷۰ میلیارد دلار هزینه تبلیغات موبایلی شده است.
• ایمیل مارکتینگ Email Marketing
  ۸۰% کارشناسان بازاریابی معتقدند ایمیل مارکتینگ یا بازاریابی از طریق ایمیل به جذب و وفادارسازی مشتری کمک قابل توجهی می‌کند.
• تبلیغات بنری Banner Ads
  نرخ تبدیل تبلیغات بنری به طور میانگین ۰٫۱۷% است.
• تبلیغات کلیکی PPC Ads
  نرخ تبدیل تبلیغات کلیکی در گوگل Google Ads به طور میانگین ۳٫۱۷% است.

آمارهای بهینه سازی موتور جستجو SEO

۹۳% تجربه‌های آنلاین با جستجو در یک موتور جستجو آغاز می‌شود.
۷۵% کابران هرگز از صفحه اول نتایج جستجو فراتر نمی‌روند.
۷۲% کارشناسان دیجیتال مارکتینگ مهم‌ترین تاکتیک برای بهینه‌سازی موتور جستجو را تولید محتوا می‌دانند.

آمارهای بازاریابی محتوا

۵۳% کارشناسان دیجیتال مارکتینگ ، تولید بلاگ را مهم‌ترین اولویت تولید محتوا می‌دانند.
احتمال مطالعه اینفوگرافیک توسط کاربر ۳۰ برابر بیش‌تر از احتمال مطالعه یک مقاله متنی است.

ویدئو مارکتینگ Video Marketing
پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۲۰۱۹ بیش از ۸۰% ترافیک اینترنت مربوط به ویدئو خواهد بود.

آمارهای بازاریابی شبکه‌های اجتماعی

شبکه‌های اجتماعی پرقدرت‌ترین پلتفرم برای رونق بخشیدن به تجارت شما هستند، در حال حاضر اینستاگرام محبوب‌ترین شبکه اجتماعی در ایران است.

۷۰% افراد نسل Y در آمریکا در خریدهایشان تحت تأثیر توصیه دوستانشان در شبکه‌های اجتماعی هستند.
۷۰% کاربران اینترنت در آمریکا برندها را در اینستاگرام جستجو می‌کنند.
۷۰% هشتگ‌های اینستاگرام مربوط به برندها هستند.
بیش از ۲۵ میلیون ایرانی عضو اینستاگرام هستند.
بیش از ۵۶% کاربران بزرگسال در اینترنت در بیش از یک شبکه اجتماعی عضو هستند.

یکی از استراتژی‌هایی که در بازاریابی شبکه‌های اجتماعی دنبال می‌شود استفاده از نفوذ و تأثیرگذاری افراد محبوب در شبکه‌های اجتماعی در قالب اینفلوئنسر مارکتینگ است.

منابع:
http://shanebarker.com/blog/influencer-marketing-statistics
https://sproutsocial.com/insights/instagram-stats/
https://tubularinsights.com/2019-internet-video-traffic/
http://www.businessofapps.com/data/app-statistics/
http://www.ictstartups.ir/fa/content/130365

مقاله‌های مرتبط را مطالعه کنید

فرهنگ لغت دیجیتال مارکتینگ ویژه دیجیتال مارکترها

در دنیای امروز دیجیتال مارکتینگ Digital Marketing آنچنان با زندگی روزمره ما عجین شده است

ترند دیجیتال مارکتینگ در ایران در سال ۱۳۹۷

براساس اطلاعات تحلیلی منابع مختلف داخلی و خارجی، روند نفوذ اینترنت و ترند دیجیتال مارکتینگ

آپارات و یوتیوب به جای نوشتن مقاله! خریداران در کدام شبکه اجتماعی درباره محصولات تحقیق ‌می‌کنند(بخش سوم)

آپارات و یوتیوب را باید رقیب قدرتمند نوشتن مقاله و متن‌های نوشتاری بدانیم. روش‌های سنتی