آخرین تخمینها و پیش بینیها از جمعیت جهان از سوی سازمان ملل نشان میدهد که چین به زودی جایگاه دیرینه خود را به عنوان پرجمعیت ترین کشور جهان واگذار خواهد کرد.
جمعیت هند چیزی حدود یک میلیارد و نیم نفر است که با جمعیت سرزمین چین مطابقت دارد اما احتمالا از آن پیشی بگیرد. چنین انتظار میرود جمعیت هند همچنان به رشد خود ادامه دهد.
در مقابل، جمعیت چین در طول سال 2022 کاهش یافته است. پیش بینیها نشان میدهد که اندازه جمعیت چین به کاهش خود ادامه خواهد داد و ممکن است تا پایان قرن به زیر 1 میلیارد نفر برسد.
پرجمعیت ترین کشور جهان
طبق آخرین اطلاعاتی که سازمان ملل در مورد جمعیت جهان منتشر کرده، چنین پیش بینی میشود که هند، عنوان پرجمعیتترین کشور جهان را از چین گرفته و آن را نصیب خود کند. انتظار میرود جمعیت هند به بیش از یک و نیم میلیارد نفر برسد و متعاقباً از رهبر دیرینه پیشی بگیرد.
طی چند سال گذشته، چین به دلیل سیاستهایی که در راستای داشتن تنها یک فرزند اجرا شد شاهد رشد جمعیت بسیار کندی بوده است. به طوری که جمعیت این کشوراز سال 2021 به حدود یک و نیم میلیارد رسیده است. اکنون سازمان ملل انتظار دارد جمعیت چین برای اولین بار از سال 1961 کاهش یابد.
موقعیت جدید هند به عنوان پرجمعیت ترین کشور جهان، که انتظار میرود تا دهه 2060 به رشد خود ادامه دهد، با مجموعهای از چالشهای داخلی و بینالمللی همراه خواهد بود.
این چالشها شامل آماده کردن دسترسی به مراقبتهای بهداشتی، آموزشی و همچنین فرصتهای شغلی برای تعداد زیادی از مردم خواهد بود.
با نگاهی فراتر از هند و چین، سازمان ملل پیش بینی میکند که رشد جمعیت جهانی در کشورهای در حال توسعه، به ویژه در آفریقا متمرکز خواهد شد. انتظار میرود تا سال 2100، پنج کشور آفریقایی به هند، چین و ایالات متحده به عنوان چند کشور پرجمعیت جهان بپیوندند.
برای رسیدن به این تغییر در جمعیت کشورها بایستی رویکردهایی به منظور مدیریت منابع، توجه به مسائل مهمی از جمله فقر و امکان دسترسی به مراقبتهای بهداشتی انجام شود.
سرشماریها منابع کلیدی اطلاعات در مورد اندازه و ویژگیهای جمعیت هستند
هم چین و هم هند سرشماری منظم نفوس و مسکن را برای شمارش و مستندسازی جمعیت ملی خود انجام میدهند و هر دو کشور از اطلاعات به دست آمده برای برنامه ریزی خود استفاده میکنند.
در چین، آخرین سرشماری در نوامبر 2020 انجام شد. بیش از یک دهه از آخرین سرشماری هند در سال 2011 میگذرد. سرشماری برنامه ریزی شده 2021 هند به دلیل چالشهای مرتبط با همهگیری کووید-19 به تعویق افتاد و اکنون برای سال 2024 برنامه ریزی شده است.
برای تخمین و پیش بینی اندازه جمعیت هند و چین برای سالهای بعدی پس از آخرین سرشماریهایشان، سازمان ملل متحد بر اطلاعاتی در مورد سطوح و روند باروری، مرگومیر و مهاجرت بینالمللی بهدست آمده از سوابق حیاتی، بررسیها و دادههای اداری تکیه میکند.
عدم قطعیت مرتبط با تخمینها و پیشبینیهای حاصل، حاکی از آن است که انتظار میرود هند از نظر جمعیت از چین پیشی بگیرد و پرجمعیت ترین کشور جهان شود.
روند فعلی جمعیت در چین و هند عمدتاً با سطوح باروری از دهه 1970 تعیین میشود.
در سال 1971، چین و هند با کمتر از 6 تولد برای هر زن در طول زندگی دارای سطوح تقریباً یکسانی از باروری بودند. سپس باروری در چین به شدت کاهش یافت و تا پایان دهه 1970 به کمتر از 3 تولد به ازای هر زن رسید.
در مقابل، کاهش باروری در هند تدریجیتر بود. هند در حدود سی و پنج سال توانست باروری را در کشور خود کاهش دهد.
در حالی که چین تنها ظرف هفت سال کاهش نرخ باروری را تجربه کرد. در سال 2022، با 1.2 تولد به ازای هر زن، چین یکی از پایینترین نرخهای باروری در جهان را داشت. نرخ باروری هند، با 2.0 تولد به ازای هر زن، درست زیر آستانه جایگزینی 2.1، یعنی سطح مورد نیاز برای تثبیت جمعیت در بلندمدت بود.
بر اساس آخرین پیش بینیهای سازمان ملل، انتظار میرود جمعیت هند در حدود سال 2064 به اوج خود برسد و سپس به تدریج کاهش یابد.
چین و هند نمونههای متضادی از مسیرهای ملی را از طریق گذار جمعیتی به سمت زندگی طولانیتر و خانوادههای کوچکتر ارائه میدهند. زمان، سرعت و شدت انتقال جمعیتی بسته به عوامل متعدد توسعه انسانی به طور قابل توجهی در بین کشورها و مناطق متفاوت است.
عوامل کلیدی شامل بهبود در تغذیه و سلامت عمومی است که باعث کاهش مرگ و میر به ویژه در میان کودکان میشود. افزایش سطح تحصیلات، به ویژه برای دختران و زنان، که اغلب با کاهش سطح مرگ و میر و باروری همراه است. عامل بعدی شهرنشینی است که موجب دسترسی گسترده به خدمات مراقبتهای بهداشتی باروری میشود.
گران ترین شهر های دنیا کدام است؟
سیاستهای جمعیتی در چین و هند (به عنوان پرجمعیت ترین کشور های جهان) تأثیرات متفاوتی داشت.
عوامل زیادی در کاهش نرخ زاد و ولد در چین و هند به عنوان پرجمعیت ترین کشور جهان نقش داشتهاند. اما سهم نسبی هر یک موضوعی است که جای بحث دارد. در طول نیمه دوم قرن بیستم، هر دو کشور تلاشهای مشترکی برای مهار رشد سریع جمعیت از طریق سیاستهایی انجام دادند که سطح باروری را هدف قرار میداد.
در چین، مهمترین سیاستها، کمپین «دیرتر، طولانیتر، کمتر» در دهه 1970 بود. این سیاست ازدواج دیرتر، فواصل طولانیتر بین تولدها و به طور کلی تعداد فرزندان کمتر و همچنین سیاست سختگیرانهتر «تک فرزندی» را ترویج داد. 1980 تا 2015 زوجها را به داشتن یک یا دو فرزند محدود میکرد.
این سیاستها، همراه با سرمایهگذاری در سرمایه انسانی، تغییر نقش زنان و سایر عوامل، به کاهش شدید نرخ باروری چین در دهه 1970 و کاهش تدریجیتر آن در دهههای 1980 و 1990 کمک کرد.
هند همچنین سیاستهایی را برای ممانعت از تشکیل خانوادههای پرجمعیت و کاهش رشد جمعیت، از جمله از طریق برنامه ملی رفاه خانواده که در دهه 1950 آغاز شد، اعمال کرد.
با این حال، تحت ساختار فدرال هند، دولتهای ایالتی میتوانستند اولویتهای سیاستی خود را تعیین کنند. این موضوع در نتیجه تأثیرات متفاوتی در بخشهای مختلف کشور داشت.
در کرالا و تامیل نادو، جایی که دولتهای ایالتی بر توسعه اجتماعی-اقتصادی و توانمندسازی زنان تأکید داشتند، باروری زودتر و با سرعت بیشتری کاهش یافت و دو دهه قبل از کل کشور به زیر سطح جایگزینی رسید.
کشورهایی که کمتر در سرمایه انسانی سرمایه گذاری کردند، به ویژه برای دختران و زنان، با وجود کمپینهای بحث برانگیز عقیمسازی انبوه و سایر اقدامات اجباری در برخی مکانها، کاهش آهستهتری را در باروری تجربه کردند.
سرمایهگذاری کمتر در هند و رشد اقتصادی آهستهتر آن در دهههای 1970 و 1980، به کاهش تدریجی باروری در مقایسه با چین کمک کرد.
سوالات متداول پرجمعیت ترین کشور های جهان:
واتیکان (Vatican) با ۰.۴۴ کیلومتر مربع مساحت و به عنوان کوچکترین کشور جهان در حال حاضر جمعیتی حدود هزار نفر دارد.
ایران با حدود 86 میلیون جمعیت، در جایگاه 18ام پرجمعیت ترین کشورهای جهان قرار دارد.
پس از چین و هند، پرجمعیت ترین کشورهای دنیا به ترتیب زیر است:
ایالات متحده ، 338 میلیون نفر
اندونزی ، 275 میلیون نفر
پاکستان ، 236 میلیون نفر
منبع: statista.com
