چندی است که به طور خودجوش یا هدفمند کمپینهایی در حوزه حقوق زنان با محور نه به تبعیض جنسیتی (با هشتگ #نه_به_تبعیض_جنسیتی) به راه افتاده است که منظر اجتماعی آن در این مقوله نمیگنجد؛ ولی از طرفی چون رویکرد برخی از این کمپینها یا بهتر است بگویم موضعگیریها مربوط به تبلیغات بوده است، لازم دانستم در این خصوص برخی از مفاد کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان را با شما مرور کنم.
نقطه قوت و بشردوستانه این کنوانسیون بر پایه حقوق تساوی بین زن و مرد بوده است و به رسمیت شناختن حقوق زنان در تمام زمینههای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، مدنی است. از طرفی نیز زنان به عنوان یکی از ارکان اصلی خانواده، ایفای نقش مادری زنان دارند که نباید تبعیضآمیز تلقی گردد.
اما در تمام بخشهای متن کنوانسیون به برابری حقوق زن و مرد و عدم برتری جنسیتی به یکدیگر اشاره شده است. و مجددا اشاره میکنیم که تمام بحث در مورد برابری است و نه برتری!
حال اشارهای میکنیم به دو کمپین تبلیغاتی که اخیرا مورد هجمه اعتراضی حامیان حقوق زنان قرار گرفت و با هشتگ نه به تبعیض جنسیتی داغ شد! در اصل در این فضا با ایجاد یک موج از هشتگ گروه زیادی مخاطب بدون دریافت کامل موضوع همراستا با آن پیش رفتند؛ که اتفاقا تنها بحث و نظرات از سوی خانمها مطرح نشد و آقایان نیز در آن حضور داشتند.
سامسونگ در کمپین تبلیغاتی جام جهانی 2018 خود، خانمها را موقع تماشای فوتبال نشان ولی در این ویدئو زنان مانند آقایان از تماشای فوتبال هیجان زده نمیشوند و به وجد نیامدهاند و مشغول کارهای خانه بودند یا نگهداری از فرزند و …
- مگر چند درصد خانمها مانند آقایان از تماشای فوتبال لذت میببرند؟
- چرا باید به تبلیغ ساخته شده در ایران با تمام محدودیتهای صدا و سیما در مورد استفاده از زنان، چنین اعتراض کرد؟ در صورتیکه میدانیم همین میزان حضور زنان در تبلیغ نیز ستودنی است.
- چرا نمایش زنی که با تمام احساس مادرانه در حال نوازش کودکش است، باید مورد اعتراض قرار گیرد! مگر نه اینکه یکی از مفاد کنوانسیون اشاره به همین حق است.
- بافتن بافتنی توسط یک مادر میانسال چرا تبعیض جنسیتی محسوب میشود؟ اگر این مادر سرگرم بازی با موبایل بود، دیگر تبعیض جنسیتی نبود ؟
کمپین تبلیغاتی دوم مربوط به یک تبلیغ کمدی است که به سفارش برند ریحون در فضای شبکههای اجتماعی ساخته شده است و در آن خانم در حال پختن غذا است و همسرش از محل کار برگشته و منجر به داستانی میگردد که بهتر است ببینیم، اما قبل از هر چیزی فراموش نکنید این داستان را به خاطر داشته باشید که سناریوی این ویدئو توسط اینفلوئنسر نوشته و اجرا شده است.
مشاهده ویدئو ساخته شده برای سرویس سفارش غذای آنلاین ریحون
این کمپین تبلیغاتی هم مورد هجوم مدافعان حقوق زنان قرار گرفت و دچار بحث و حواشی زیادی شد. در این یک قلم مشکل دوبرابر بود چرا که برند ریحون یک برند سفارش غذای آنلاین هستند.
حال از این دسته از افراد که گویا با بیرق روشنفکری بلند افراشته خود میتوانند ابرها را نیز جایجا کنند سوال میکنم :
- اگر این ویدئو مربوط به تبلیغ ریحون نبود نیز همین قدر حساس بودید، یا پس از قهقه زدن آنرا برای دوستانتان فوروارد میکردید؟
- آندسته از یارانی که بدون هیچ تفکری به حمایت از هشتگ #نه_به_تبعیض_جنسیتی میپیوندید، نقش خانمی که همسرش از محل کار میرسد را چگونه تصور میکنید؟
- آیا تقسیم کار در یک خانواده به معنای ضایع کردن حق زن است؟
- جالبتر آنکه نوع برخورد زن در این ویدئو اصلا مورد انتقاد نیست!
راستش را بخواهید یاد گفتگویی قدیمی بین چند تن از دوستان افتادم که در خصوص ساخت ویدئوی تبلیغاتی مایع ظرفشویی بود (با نام خوشگظرفونی)، ایشان میگفتند : “ما در این تبلیغ از آقایان در هنگام ظرفشویی استفاده کردیم، چون نگران بودیم خانمها آزرده خاطر شوند!”
متاسفانه این رویکرد ادامه دارد و ترس از این موضوع دارم که در سالهای آینده از نمایش یک خانم باردار نیز دچار مشکل شویم و عدهایی اعتراض کنند که چرا زنان 9 ماه بارداری را تحمل کنند و مجبور باشیم آقایان باردار را در ویدئوهای تبلیغاتی به تصویر بکشیم!
اینجاست که باید هر بیننده عاقلی را به فکر میاندازد که این هجمهها و اعتراضات نه تنها در راستای حفظ حقوق زنان نیست بلکه از سمت ذهنهای بیماری نشات گرفتهاند که یا در عرصه تبلیغات حرفی برای گفتن ندارند و یا زاییده ذهنهای مشوش برخی از افرادیست که آغوش کشیدن رئیس جمهور کرواسی در جام جهانی روسیه را مادرانه تعبیر کردند و نه جنسیتی و یا دسته آخری که هدفشان تساوی حقوق زن و مرد نیست، این دسته نیز به دنبال جنسیت برتر هستند حال میتواند زن برتر باشد و یا مرد برتر.
در این قسمت روی صحبت من با آن دوستانی است که ناآگاهانه از این قبیل کمپینها حمایت میکنند و هیزم آتش آنان را بیشتر میکنند. خواهشمند است به هر کمپینی نپیوندید و قبل از هر حمایتی، چند لحظه بیاندیشید.
و گرنه من نیز حامی کمپین حضور زنان در ورزشگاه هستم ولی همانگونه که به حقوق تساوی معتقد هستم به زن یا مرد برتر نیز اعتقادی ندارم.